İnfertilite

İnfertilite

İnfertilite, bir çiftin, korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içinde gebelik elde edememesi durumudur. Çiftlerin yaklaşık %10-15’inde görülen bu durum, hem kadın hem de erkek kaynaklı faktörlerden kaynaklanabilir.

İnfertilite Türleri

1. Primer İnfertilite:
   • Çiftin daha önce hiç gebelik elde edememesi.
2. Sekonder İnfertilite:
   • Daha önce gebelik yaşanmış, ancak yeniden gebelik elde edilemiyor.

İnfertilite Nedenleri

Kadın Kaynaklı Nedenler (%40-50):

1. Ovulasyon (Yumurtlama) Bozuklukları:

1. • Polikistik over sendromu (PCOS).
   • Tiroid hastalıkları (hipotiroidi veya hipertiroidi).
   • Hipotalamo-hipofizer sorunlar (ör. hiperprolaktinemi).

2. Tüplerle İlgili Sorunlar:

1. • Fallop tüplerinde tıkanıklık.
   • Pelvik enfeksiyonlar (ör. pelvik inflamatuar hastalık).
   • Endometriozis.

3. Rahimle İlgili Problemler:

1. • Rahim içi yapışıklıklar (Asherman sendromu).
   • Polipler, miyomlar.
   • Doğuştan gelen rahim anomalileri.

4. İleri Yaş:

1. • Kadınlarda yumurta rezervi ve kalitesi yaşla birlikte azalır.

5. Diğer Nedenler:

1. • Obezite veya aşırı zayıflık.
   • Kronik hastalıklar (ör. diyabet, lupus).

Erkek Kaynaklı Nedenler (%30-40):

1. Sperm Kalitesi ve Miktarına İlişkin Sorunlar:

1. • Azospermi: Hiç sperm bulunmaması.
   • Oligospermi: Düşük sperm sayısı.
   • Astenospermi: Düşük sperm hareketliliği.

2. Testis Problemleri:

1. • İnmemiş testis.
   • Varikosel (testis damarlarında genişleme).

3. Hormonal Bozukluklar:

1. • Testosteron eksikliği.
   • Hipotalamus-hipofiz sorunları.

4. Cinsel Fonksiyon Bozuklukları:

1. • Erektil disfonksiyon.
   • Retrograd ejakülasyon.

5. Diğer Nedenler:

1. • Genetik anomaliler (ör. Klinefelter sendromu).
   • Toksin maruziyeti (ör. sigara, alkol, radyasyon).

Çiftlere Bağlı veya Açıklanamayan İnfertilite (%10-20):

• Tüm testlerin normal sonuçlandığı ancak gebelik elde edilemediği durumlar.

İnfertilite Tanısı

1. Kadınlarda:

1. • Hormon Testleri: FSH, LH, AMH, prolaktin ve tiroid hormonları.
   • Ultrasonografi: Yumurtalık rezervi ve rahim anomalileri.
   • Histerosalpingografi (HSG): Tüplerin açıklığını kontrol etmek.
   • Laparoskopi: Endometriozis veya pelvik yapışıklıkları değerlendirmek için.

2. Erkeklerde:

1. • Semen Analizi: Sperm sayısı, hareketliliği ve şekli.
   • Hormon Testleri: Testosteron ve FSH düzeyleri.
   • Skrotal Ultrason: Varikosel veya testis anomalilerini tespit etmek.

3. Çifte Özel Testler:

1. • Genetik testler (karyotip analizi).
   • İmmünolojik testler (antispermatik antikorlar).

İnfertilite Tedavisi

1. İlaç Tedavisi:

• Ovulasyon İndüksiyonu:
  • Yumurtlama sorunları olan kadınlarda klomifen sitrat, letrozol veya gonadotropinler kullanılabilir.
• Hormonal Destek:
  • Tiroid sorunları, hiperprolaktinemi veya testosteron eksikliği tedavi edilir.

2. Cerrahi Tedavi:

• Kadınlarda:
  • Endometriozis odaklarının temizlenmesi.
  • Fallop tüplerindeki tıkanıklıkların açılması.
• Erkeklerde:
  • Varikosel cerrahisi.
  • Obstrüktif azospermi durumunda cerrahi müdahale.

3. Yardımcı Üreme Teknikleri (YÜT):

• Intrauterin İnseminasyon (IUI):
  • Sperm örneğinin rahim içine yerleştirilmesi.
• In Vitro Fertilizasyon (IVF):
  • Yumurta ve spermin laboratuvar ortamında döllenmesi.
• Intrastoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI):
  • Tek bir spermin doğrudan yumurtaya enjekte edilmesi.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Sağlıklı kilo, dengeli beslenme ve sigaranın bırakılması.
• Stres yönetimi ve düzenli egzersiz.

Psikolojik Destek

• İnfertilite süreci, çiftler üzerinde duygusal yük oluşturabilir. Psikolojik destek ve çift terapisi, bu süreçte önemli bir katkı sağlar.

İnfertilite, çok yönlü bir değerlendirme ve tedavi süreci gerektirir. Uygun tanı ve tedavi yöntemleriyle, çiftlerin önemli bir kısmı sağlıklı bir gebelik elde edebilir.