Dismenore

Dismenore

Dismenore, adet dönemlerinde (menstrüasyon) yaşanan ağrıya verilen tıbbi isimdir. Kadınlarda yaygın olarak görülen bir şikâyettir ve genellikle karın, bel veya kasık bölgesinde kramp benzeri ağrılarla kendini gösterir.

Dismenore Türleri

Dismenore, altta yatan nedenlere bağlı olarak iki ana gruba ayrılır:

1. Primer Dismenore:

1. • Yapısal veya organik bir hastalık olmaksızın ortaya çıkan adet ağrısıdır.
   • Genellikle ilk adet döneminden (menarş) birkaç yıl sonra başlar.
   • Ağrı, rahmin kasılmalarını tetikleyen prostaglandin adlı kimyasalların artışından kaynaklanır.
   • Ağrı, adetten 1-2 gün önce veya adet döneminin ilk gününde başlar ve genellikle 2-3 gün içinde azalır.
   • Genç yaşlarda daha yaygındır ve genellikle yaşla birlikte azalır.

2. Sekonder Dismenore:

1. • Altta yatan bir jinekolojik hastalığa bağlı olarak gelişir.
   • Endometriozis, adenomyozis, miyomlar, pelvik inflamatuar hastalık (PID), yumurtalık kistleri veya rahim içi araç (spiral) kullanımı gibi durumlarla ilişkilidir.
   • Genellikle 25 yaş üstü kadınlarda ortaya çıkar.
   • Ağrı, adet döneminden günler önce başlayabilir ve adet süresince devam edebilir.

Dismenore Belirtileri

1. Primer Dismenore:

1. • Alt karın bölgesinde kramp veya baskı tarzı ağrı.
   • Bel ve bacaklara yayılan ağrılar.
   • Bulantı, kusma, baş ağrısı veya ishal gibi ek semptomlar.

2. Sekonder Dismenore:

1. • Daha şiddetli ve uzun süreli ağrı.
   • Adet dışında da görülen pelvik ağrı.
   • Adet kanamasının fazla olması (menoraji) veya düzensiz olması.

Dismenorenin Nedenleri

Primer Dismenore:

• Prostaglandin seviyelerinin artışı, rahmin aşırı kasılmasına ve ağrıya yol açar.
• Rahim kasılmaları kan akışını geçici olarak azaltarak ağrıya neden olabilir.

Sekonder Dismenore:

• Endometriozis: Rahim iç tabakasına benzeyen dokunun rahim dışında büyümesi.
• Adenomyozis: Rahim iç dokusunun rahim kasına doğru büyümesi.
• Miyomlar: Rahimdeki iyi huylu tümörler.
• Pelvik enfeksiyonlar: Üreme organlarında enfeksiyon.
• Rahim içi araçlar (RİA): Bazı kadınlarda adet ağrısını artırabilir.

Dismenore Tedavisi

Tedavi, dismenorenin türüne ve nedenine bağlı olarak değişir.

1. Primer Dismenore Tedavisi:

1. • Ağrı Kesiciler (NSAID’ler): İbuprofen veya naproksen gibi ilaçlar, prostaglandin üretimini azaltarak ağrıyı hafifletir.
   • Hormon Tedavisi: Doğum kontrol hapları, rahim kasılmalarını ve prostaglandin üretimini azaltabilir.
   • Sıcak Uygulama: Karnın alt bölgesine sıcak su torbası koymak ağrıyı hafifletebilir.
   • Egzersiz: Hafif aerobik egzersizler, kan akışını artırarak ağrıyı azaltabilir.
   • Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
     • Sağlıklı beslenme (az yağlı ve bitkisel ağırlıklı diyet).
     • Stres yönetimi.

2. Sekonder Dismenore Tedavisi:

1. • Altta yatan hastalığın tedavisi hedeflenir.
   • Endometriozis: Hormon tedavisi veya cerrahi.
   • Miyomlar: İlaç tedavisi veya gerekirse cerrahi müdahale.
   • Enfeksiyonlar: Antibiyotik tedavisi.
   • Şiddetli durumlarda laparoskopi ile teşhis ve tedavi yapılabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Ağrı, günlük yaşamı ciddi şekilde etkiliyorsa.
• İlk kez veya beklenmedik bir şekilde şiddetli ağrı başladıysa.
• Adet döneminde ağrıya ek olarak ateş, aşırı kanama veya düzensiz adet görülüyorsa.
• Ağrı, tedaviye rağmen geçmiyorsa.

Dismenore sık karşılaşılan bir durum olmasına rağmen, şiddetli semptomlar altta yatan başka bir hastalığın işareti olabilir. Bu nedenle düzenli kontroller ve uygun tedavi ile yaşam kalitesi artırılabilir.