Sistosel
Sistosel, mesanenin (idrar torbası) vajinaya doğru düşmesi veya sarkması durumudur. Kadınlarda, özellikle doğum yapmış olanlarda sıkça görülen bir pelvik taban bozukluğudur. Sistosel, genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması, bağ dokusunun gevşemesi veya aşırı gerilmesi sonucu gelişir. Bu durum, mesanenin vajinaya doğru kaymasına neden olur ve kadınlarda çeşitli semptomlara yol açabilir.
Sistoselin Nedenleri:
Sistoselin gelişimine yol açabilecek çeşitli faktörler bulunur. Bunlar şunlar olabilir:
- Doğum: Özellikle normal doğum sırasında pelvik tabanın gerilmesi veya zayıflaması, sistosel gelişiminde önemli bir risk faktörüdür.
- Yaş: Yaşlandıkça, pelvik taban kasları ve bağ dokusu zayıflar. Menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi de bu durumu kötüleştirebilir.
- Ağır Kaldırma: Sürekli olarak ağır yüklerin kaldırılması pelvik taban üzerinde baskı oluşturabilir ve sistosel gelişimine yol açabilir.
- Kronik Kabızlık: Uzun süreli ve zorlayıcı dışkılama, pelvik tabanda aşırı baskıya neden olabilir.
- Obezite: Aşırı kilo, pelvik tabana ek yük bindirerek sistosel riskini artırabilir.
- Genetik Yatkınlık: Bazı kadınlar, zayıf bağ dokusu nedeniyle sistosel gelişimine yatkın olabilir.
Sistosel Belirtileri:
Sistosel genellikle hafif semptomlarla başlayabilir ve zamanla daha belirgin hale gelebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Vajinal Basınç ve Ağrı: Mesane vajinaya doğru sarktıkça, vajinada basınç hissi veya ağrı olabilir.
- İdrar Kaçırma: Sistosel, idrar torbasının yer değiştirmesine neden olarak idrar kaçırmaya yol açabilir.
- Sık İdrara Çıkma: Kadın, idrara sık gitme ihtiyacı duyabilir.
- Tam Boşaltamama Hissi: Mesanenin tam olarak boşalmadığını hissetme.
- Vajinal İzolasyon: Vajina içinde bir kitle veya yumru hissi oluşabilir.
- Cinsel İlişki Sırasında Rahatsızlık: Bazı kadınlar, sistosel nedeniyle cinsel ilişki sırasında rahatsızlık veya ağrı yaşayabilir.
Sistosel Tanısı:
Sistoselin tanısı, genellikle pelvik muayene sırasında konur. Doktor, vajinayı değerlendirerek mesanenin sarkıp sarmadığını kontrol edebilir. Ayrıca, aşağıdaki testler de kullanılabilir:
- Ultrasonografi: Mesane ve pelvik organları görüntülemek için kullanılabilir.
- Sistoskopi: Mesanenin içini incelemek için kullanılan bir prosedürdür.
- İdrar Testleri: İdrar yolu enfeksiyonları veya mesane işlev bozukluklarını değerlendirmek için yapılabilir.
Sistosel Tedavisi:
Sistosel tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Konservatif Yöntemler:
-
- Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik taban kaslarını güçlendirmek amacıyla yapılan egzersizler, sistoselin ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomları hafifletebilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz yapmak, kilo vermek ve kabızlıkla mücadele etmek pelvik tabana olan baskıyı azaltabilir.
- Mesane Eğitim Programı: Sık idrara çıkma problemi olan kadınlar için mesane eğitimi önerilebilir.
- Medikal Tedavi:
-
- Hormonal Tedavi: Menopoz sonrası östrojen tedavisi, pelvik kasları güçlendirebilir.
- Pessar Kullanımı: Vajina içine yerleştirilen, mesaneyi destekleyen bir cihazdır. Pessar, hafif ve orta derecede sistosel durumlarında kullanılır.
- Cerrahi Tedavi:
-
- Sistosel Onarımı (Sistosel Cerrahisi): Ciddi vakalarda, mesanenin vajinaya sarkmasını düzeltmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu işlemde, mesanenin yeniden yerleştirilmesi sağlanır.
- Vajinal Yaklaşım: Vajinadan yapılan cerrahi müdahaleyle sistosel onarılır.
- Laparoskopik Cerrahi: Karın duvarından yapılan küçük kesilerle, daha az invaziv bir yöntemle sistosel onarılabilir.
- Sistosel Onarımı (Sistosel Cerrahisi): Ciddi vakalarda, mesanenin vajinaya sarkmasını düzeltmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu işlemde, mesanenin yeniden yerleştirilmesi sağlanır.
- İdrar Kaçırma Tedavisi: Sistosel ile birlikte idrar kaçırma da varsa, tedavi bu durumu da kapsayacak şekilde yapılabilir.
Sistoselin Önlenmesi:
Sistoselin kesin bir şekilde önlenmesi mümkün olmasa da, bazı yaşam tarzı değişiklikleri riski azaltabilir:
- Pelvik Taban Egzersizleri: Kegel egzersizleri, pelvik tabanı güçlendirmeye yardımcı olabilir.
- Ağırlık Kontrolü: Obeziteyi önlemek, pelvik tabana olan baskıyı azaltabilir.
- Düzgün Dışkılama Alışkanlıkları: Kabızlıkla mücadele etmek ve ağır yüklerden kaçınmak, pelvik tabanı koruyabilir.
- İyi Doğum Kontrol Yöntemleri: Aile planlamasında uygun yöntemlerin kullanılması, pelvik tabanı koruyabilir.
Sistosel, genellikle doğum yapmış kadınlarda görülen, mesanenin vajinaya doğru sarkması ile ortaya çıkan bir durumdur. Hafif vakalarda semptomlar minimal olabilir, ancak daha şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Pelvik taban egzersizleri ve yaşam tarzı değişiklikleri, tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır.